monkey business

borneo moet gewoon wel de allermooiste plek op aarde zijn. wij hebben nog nooit zoiets geweldigs gezien en ervaren als borneo. het eiland is ontzettend mooi (ondanks alle jungle die plaats heeft moeten voor palmplantages), de mensen zijn heel vriendelijk en relaxed (eigenlijk zijn ze niet vooruit te branden) en orang utans zijn de meest schattige aapjes van de hele wereld! ooo ja, en de omringende eilandjes zijn bounty paradijsjes. kortom heaven on earth...

onze borneo-reis begon in kota kinabalu. overdag een slaperige, gemiddelde maleisische stad maar ’s avonds een gezellige bruisende stad. overal terrasjes, marktjes en mensen. de eerste dag hebben we ons vooral bezig gehouden met het plannen van de komende week. ’s avonds hebben we op de avondmarkt gegeten en nageborreld in een gezellig (en bomvol) cafe aan de zee.

zondag hebben we een ‘city trip’ kota kinabalu gedaan. na eerst flink uitgeslapen te hebben. we hebben heerlijk over de boulevard gewandeld, een bezoekje gebracht aan het sabah muzium (ja dat bahasa malaysia is makkelijker dan je denkt) en vooral heel lekker gegeten. geluncht bij de vietnames, eindelijk weer eens gezond eten, en ’s avonds een tonijnmoot en een stingray opgesmikkeld op de markt. vooral die visjes waren ontzettend lekker, met zo’n jummie zelfgemaakt pittig chillisausje en rijst natuurlijk, maar geen bestek. echt lokaal gegeten dus!

veel te vroeg liep maandag de wekker weer af, om zeven uur zaten we alweer op de bus naar sandakan. een busritje van zes uurtjes. maar met als eindbestemming sepilok orang utan rehabilitation centre, een plek waar ik al jaren naartoe wil. in sepilok worden ‘domesticated’ orang utans heropgevoed voor een leven in de jungle. de nursery wordt bewust prive gehouden omdat wij mensen de aapjes ziek kunnen maken met onze bacterien. orang utans die weer vrijgelaten zijn in het nationale park worden nog wel bijgevoed en dat spectakel mag je dus bijwonen. wij hadden geluk en hebben in totaal acht (8!) orang utans gezien, waaronder het volwassen mannetje mr. B. het begon met wat geritsel in de verte en ineens zie je dan een aapje achter een boom verschijnen. sommige kleine aapjes waren een beetje verlegen. twee orang utannetjes waren lekker aan het showen en truukjes aan het uit halen. het is echt heel grappig om te zien hoe orang utans door de jungle slingeren.

de nacht hebben we trouwens doorgebracht in een lodge op palen in de jungle. was wel even wennen aan die junglegeluiden ’s nachts. na de aapjes zijn we naar semporna gegaan. met de minivan. nou, eigenlijk vijf minivans (als in blikjes sardientjes). we weten nu wel dat je makkelijk met twintig mensen in een busje past en we hebben alle, maar dan ook echt alle, dorpjes op de route sandakan – semporna gezien. het uitzicht onderweg was wel indrukwekkend, palmplantage na palmplantage, de celebeszee die langzaam in zicht komt en de kleurrijke dorpjes langs de weg.

in semporna hebben we dan weer in een hotel op palen geslapen, ditmaal boven het water. je kon het zeewater zelfs zien tussen de planken door. ’s avonds nog een watergevecht gehouden in de douche, een mandi nodigt nu eenmaal uit tot kattekwaad. daarna nog lekker gezellig gaan bbq-en met de mensen van north borneo divers. een van de dive masters is toevallig ook chefkok. was heel gezellig en toen hebben we maar meteen onze trip naar mabul verlengd met een dagje snorkelen op sipadan.

’s ochtends zaten we alweer in de speedboot naar mabul en kapalai, twee van de mooiste eilandjes in de celebeszee. de hele dag gesnorkeld, met als gevolg dat we ’s avonds allebei twee kreeftjes waren. wel hebben we meer kleuren koraal gezien dan je je kan voorstellen, tussen hele scholen tropische vissen gezwommen en de meest gekke, gekleurde visjes gezien (vissen met lange neuzen, geel met grijs en wit gestreepte platte vissen, lichtgevende koningsblauwe vissen, nemo’s, rood met zwarte gestipte vissen, geen idee hoe ze heten en te veel om op te noemen). ’s avonds verbleven we weer in een hotel op palen, nu op pulau mabul. net voor zonsondergang een ‘eilandwandeling’ gedaan, we waren in drie kwartier rond. door het dorpje gelopen, vol behoorlijk armoedige houten hutjes. om uiteindelijk samen op het strand van de zonsondergang te kunnen genieten.

om negen uur pikte de speedboot van north borneo divers ons alweer op (lekker makkelijk aan de pier van ons ‘hotel’) voor een dagje snorkelen op sipadan. pulau sipadan staat bekend als een de drie beste duikspots ter wereld, vroeger overbezocht door toeristen maar nu door onrusten met de filipijnen een soort van militaire basis (op z’n maleisisch, acht militairen in een houten hutje). maar door die onrusten mogen er nog maar 60 toeristen per dag duiken of snorkelen. wij waren dus twee van de gelukkigen. ’s ochtends werden we op het strand afgezet en konden we snorkelen vanaf het strand. nog meer geweldige tropische vissen gezien. de beste snorkelplek was rond de jetty tussen alle boten, heel veilig dus. we hebben nog een, zo bleek later illegale, rondwandeling gemaakt op sipadan. wij roepen pulau sipadan dan ook bij deze uit tot mooiste tropische eiland ter wereld. het heeft gewoon alles: wit strand, palmbomen, de perfecte kleur(en) zee en geen resorts! na de lunch zijn we met de speedboot meegegaan naar een plek die ‘hanging gardens’ heet, daar hebben we gezwommen met schildpadden bijna even groot als ons, nog mooier koraal gezien, weer tussen allerlei scholen gekleurde, tropische vissen gezwommen en zelfs in de diepte een haai gezien (ons vermoeden werd op de boot bevestigd door de duikers die onder ons zwommen).

terug in ons hotel op mabul hebben we weer een hele avond zitten kletsen met een zweeds stel dat we daar hadden leren kennen. natuurlijk weer heerlijk gegeten. en heel veel grapjes gemaakt met de plaatselijke bevolking over de tandas (toilet) die daar gewoon direct in de zee wordt ‘geleegd’. telkens als een van ons een ‘grote boodschap’ voorbij zag drijven riepen we ‘por ke tandas’! heerlijk gelachen. zo zie je maar weer zelfs het aards paradijs kent zijn probleempjes.

de laatste dag op mabul hebben we vooral op de jetty doorgebracht, ik was te verbrand om nog in de zon te durven komen. en ’s middags om vier uur werden we alweer opgepikt met de boot om terug naar borneo te gaan. nog snel een hapje gegeten (een rood met zwart gestipte tropische vis gestoomd in gember en knoflook) en daarna blootvoets (ik tenminste, mijn lievelingsslippers waren zijn na drie jaar trouwe dienst gesneuveld) naar het busstation gegaan. met de nachtbus naar kota kinabalu gegaan, waar we midden in de nacht aankwamen (vandaar misschien het begrip ‘nacht’bus). toch maar even terug in bed gedoken om natuurlijk pas tegen de middag wakker te worden. op weg naar onze vietnamees (voor een broodnodige lunch) liepen we nog tegen een schoenmakertje aan, heb daar mijn slippers even laten fixen voor geen geld (nu maar hopen dat ze nog eens drie jaar meegaan).

onze laatste middag op borneo hebben we met een flinke kop cappuccino en echte italiaanse biscotti’s doorgebracht op een terrasje, napratend over onze reis. we zijn tot de conclusie gekomen dat borneo een plek is waar we absoluut nog een keer naar toe moeten, voor langere tijd, om eens echt goed de (onderwater)omgeving te verkennen.